Bulgaristan, İstanbul’daki Bulgar Ortodoks Eksarhlığı Vakfı yönetimini devlet nişanıyla ödüllendirdi. Vakıf Başkanı Vasil Liaze ve Bulgar Cemaat üyelerinden Dimitır Atanasov’a, Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev tarafından Sv.Sv. Kiril i Metodiy devlet nişanı verildi. Bulgar Cemaati Başkan Yardımcısı Lüben Çalmov ve Vakıf Saymanı Milko Peçatikov’a ise, Dışişleri Bakanlığı’nın en büyük devlet nişanı Altın Defne Yaprağı verildi. Bulgar kültürürü ve manevi değerlerinin muhafazası için gösterdikleri çabadan dolayı kendilerine teşekkür eden Plevneliev, yönetime ilerideki projelerinde başarılar diledi. Türkiye’nin iade ettiği 7 Bulgar mülkünün tasarrufu konusunda farklı fikirler ortaya atılırken, Liaze İstanbul’da Bulgar okulunun açılmasını istedi. İstanbul’da Bulgar devletine ait mülklerde okul için bazı uygun yerlerin olduğunu belirten Mladenov, megapoliste sadece okul değil, aynı zamanda aktif bir Bulgar kültür merkezinin faaliyette olmasını temenni etti. Bu konuda başbakanla görüşeceğini ifade eden bakan, Bulgarların Türkiye’de burslu olarak okuyabilme imkanı da araştırıldığını duyurdu.
Vasil Liaze ise okulun daha verimli olması için Bulgaristan göçmeni Türklere de yönelik olması fikri üzerinde durdu. Liaze “Çocuklarımızın hem Türkçe hem de Bulgarca eğitim görmesini çok istiyoruz. Bunun yanında İngilizce de okunması şart. Sadece Bulgarca olursa o zaman çok az çocuk olacak” diye konuştu.
Bulgar Ekzarhlığı’na iade edilen 7 mülkle alakalı konuşan Mladenov, Bulgar Cemaati adına 53 mülkün kayıt edildiğini, iade konusunda şu ana kadar 11 dilekçe verildiğini belirtti. Mülk iadesinin karşılıklı olup olmaması yönünde sorulan soruya Mladenov, iadenin uluslarası bir konuma sahip olmadığını, vakfın da bir Türk tüzel kişi olarak faaliyet gösterdiğini belirterek “ Mülklerin iadesi Türk kanunlarındaki değişiklikle mümkün olmuştur. “ diye kaydetti.
Bulgar Ekzarhlığı temsilcileriyle yapılan görüşmede İstanbul’daki Bulgarların sorunlarını ele aldıklarını belirten dışişleri bakanı, azınlıkta bir grubun ne Türk, ne de Bulgar sosyal sistemlerinden yararlanamadıklarını söyledi. Problemlerin kısa zamanda çözülmesini ümit ettiğini aktaran Mladenov, İstanbul Demir Kilise’nin onarımının devam ettiğini aktardı.
Demir kilisenin restorasyonunu Türkiye üstleniyor
Bulgar Dini Cemaati temsilcileri, Sveti Stefan Kilisesi’nin restorasyonunu tamamen Türkiye’nin üstlendiğini açıkladı. Tüm onarımın 2 milyon dolara mal olması beklenirken, masrafların yüzde 60’ının İstanbul Valiliği, yüzde 40’ının da İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından karşılanması planlanıyor. Bulgarların Türk devleti ile hiçbir sorununun olmadığını aktaran Liaze, “10 yıldır vakıf başkanıyım ve bu dönem zarfında Türk hükümeti bize hep destek çıkmıştır. Buradaki Türkler olduğu gibi Türkiye’deki Bulgarlar da iki ülke arasında bir köprü teşkil etmektedir. Ne kadar az olsak da biz Bulgarları temsil etmekteyiz. Türk vatandaşı olmaktan ve Türkiye’de yaşamaktan çok memnunuz. İstanbul, Hristiyan ve İslam dinlerinin buluştuğu bir noktadır. İnşallah ilişkilerimiz daha da ileriye gidecek. Mallar ve mülkler o kadar önemli değil. Önemli olan insanlar ve birbirimiize olan itimadımız. Türkiye AB’ye üye olursa fiziki hudutlar da kalkar.” sözlerine yer verdi. Bir asırı aşkın zamandır İstanbul’da olan Bulgar cemaatinin bugünkü nüfusunun 600 olduğu aktarılıyor.
Sveti Stefan Demir Kilisesi
İstanbul’un Haliç kıyısında bulunan Sveti Stefan Demir Kilisesi, 9 Ekim 1849 yılında Slav dilinde bir ayinle açıldı. Bulgarların, Osmanlı İmparatorluğu sınırları dahilinde ilk defa ayrı bir dini cemaat olarak tanındığı 28 Şubat 1870 tarihli ferman ilk olarak burada okundu. 1898 yılında yanan ahşap kilisenin yerine, bugün hala ayakta olan Demir Kilise inşa edildi. Viyana’da yapılan ve toplam 500 ton ağırlığında demir dökülmüş ve sonradan parçalar halinde İstanbul’da birleştirilmiştir. Dökülmüş olan parçalar, Viyana’dan Tuna ve Boğazlar yoluyla gemilerle getirilmiş. Kilise 8 Eylül 1898 günü ibadete açılmıştır. Zamanında, tüm dünyada sadece 2 adet olan demir kiliselerden diğeri zamanla yok olunca Sveti Stefan dünyadaki tek demir kilise olarak varlığını sürdürmektedir. 3 kubbeli ve haç şeklinde olan kilise, dış süslemelerinin zenginliği ile de dikkatleri üzerine çekiyor.
Azınlık mülklerinin iadesi geçen sene karara bağlandı
Türkiye’de, azınlık vakıflarına ait taşınmazların iadesiyle ilgili Kanun Hükmünde Kararname (KHK) 28 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Azınlık vakıfları içinde yer alan Bulgaristan Ortodoks Ekzarhlığı Vakfı, İstanbul’daki 11 taşınmaz için başvurmuştu ve başvuru Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından değerlendirildi. Bu değerlendirme sonucunda ise toplam 7 taşınmazın Bulgaristan Ortodoks Ekzarhlığı Vakfı’na geri verilmesine karar verildi.
Beynur Süleyman, Sofya
Bulgaristan Zaman
