Doburçan’da Türkçe eğitim zor günlerini yaşıyor. Türk öğrenci sayısında yaşanan düşüş, Türk eğitimcilerini karar kara düşündürüyor.
Kosova’daki Türkler’e tanınan hakların resmileştiği 1951 yılı, Gilan belediyesine bağlı Doburçan köyünde de, Türklerin yaşadığı Kosova’nın diğer şehir ve köylerinde gibi, yeniden doğuşu muştuladı. Anadilde eğitim görülmesi, Gilan’ın 12 kilometre doğusunda yer alan bu köyde de 1951 yılında başladı. Türkçe eğitim uygulamasının verdiği sevinç, Doburçan ilköğretim okulunda yaşandı. O dönem onlarca öğrenci, ana dilde eğitim görülmenin gururunu yaşadı. Okul 1965 yılında ünlü şair “Nazım Hikmet” adını alır.
Bu okulda uzun yıllar görev yapan Türkçe öğretmeni Selim Selim , Doburçan Nazim Hikmet ilk okulunun 1951 yılından günümüze kadar kesintisiz olarak Türkçe eğitim veren okullardan biri olduğunu hatırlattı. “1951 yılından 1965 yılına kadar okulun ismi Doburçan ilköğretim okulu olarak geçiyor. Okulda görev yapan Türk öğretmenlerinin girişimiyle “ Nazim Hikmet “ ilköğretim okulu ismini alır ve bu isim altında günümüze kadar çalışlamalarını sürdürür” şeklinde konuşan öğretmen Selim Selim, bir zamanlar bu okulda öğrenci sayısının kabarık olduğunu , maalesef 2. Dünya savaşından sonra yaşanan göçlerin devam etmesi üzerine, öğrenci sayısının her geçen gün azaldığını belirtti.
“ 2012-2013 öğretim yılı çerçevesinde 1 sınıftan 9’uncu sınıfa kadar toplam 40 öğrenci Türkçe eğitim görmektedir. Maalesef öğrenci sayısı her yıl düşüyor. Yeni öğretim yılında da öğrenci sayısında düşüş var. Şu anda Doburçan’da 70 Türk ailesi var. Bu ailelerden ancak 40 çocuk Türkçe eğitim görmektedir. Aile sayısı daha büyüktü.70 ailenin dışında 30 kadar aile batılı ülkeler ve Türkiye’de yaşamaktadır. Ama evleri Doburçan’dadır. Yaz aylarında tatil için evlerine dönüyorlar. Doğum oranı düşüyor. Genç nesiller fazla çocuk yapmaktan yana değil. Evlilikler de geç oluyor.Dolayısiyle çocuk sayısı her geçen gün düşüyor” diye hüzün dolu sözlerle konuşmasını sürdüren Selim Selim, Doburçan’da Türklerin sayısının 400 civarında olduğunu kaydetti.
Okulun sevilen öğretmeni Selim Selim, söylemekten çekinmesine rağmen, öğrenci sayısında yaşanan düşüşün endişe verici olduğu, gözlerinden okunuyor. Nüfus artışı sağlanmadıkça, öğrenci sayısında da artışın mümkün olamayacağı kesin. Yıllarını Türkçe eğitime vermiş Selim Selim, anababaların, anadilde okumanın sağladığı avantajlarının bilincinde olduklarını, diğer yandan da Türkiye’nin Dobırçan’daki okula etnik ayırım yapmadan verdiği yardım ve destekten dolayı son derece memnun olduklarını da belirtti.
Nazim Hikmet okulunda görev yapan Türk öğretmenlerle, eğitim ağırlıklı sohbette, karamsarlıktan çok öğretmenlerin Türkçe eğitim konusunda sergiledikleri iyimserliğin, geleceğe umutla bakılmasına yardımcı oluyor. /kosovaport/
DOBURÇAN HAKKINDA
Öğretmen Selim Selim’in geçenlerde basından çıkan “Gilan ile Doburçan –Kısa tarihi ve Türk Kültürü” adlı kitabında, Doburçan köyü hakkında şu bilgilere yer verilmiş:
“Doburçan, Gilan Belediyesine bağlı olup, Gilan’ın 12 kilometre doğusunda bulunmaktadır. 1312 hektarlık bir alana sahip olan Doburçan, Kale ve Osoya dağlarıyla çevrili olup, düz bir arazide kuruludur. Köyün ortasından Perlepnitsa deresi akar. Verimli bir toprağı vardır. Köyün ismi yazılı evraklara göre 1437 yılında “Dobrozani” olarak geçmektedir. 1498 yılında ise Novobırda Kazasına bağlı Doburçan Nahiyesi’nde 59 aile reisi olduğu bilinmektedir. 1530’lu yıllarda Vıçıtırın Livası, Novobırda ve Priştine Kazaları haritalarında, Doburçan Nahiye olarak gösterilmektedir. 1566-1574 yıllarına ait Osmanlı kadastro defterlerinde ise 26 hanenin kayıt olduğu belirtilmiştir. Rivayetlere göre Fatih Sultan Mehmet’in Novobırda fethinden sonra, bir bölük Osmanlı askeri Doburçan’a gelir. Köyün girişinde Sırplarla yapılan çatışma sonucu köyü fetheder. Çatışmada 8 Osmanlı askeri şehit düşer. Şehitlerin anısına da insan boyu büyüklüğünde yuvarlak 8 mezar taşı dikilir.Türk aileleri 16’ıncı yüzyılda Tokat, Üsküp, Novobırda, Yanova ve başka yerlerden Doburçan’a yerleşmişlerdir. Haşanlar ( Adlovtsa) ailesi ise, Arnavutluk’un Topoyan kasabasından zengin hayvan sürüleriyle başta Kormiyan’a daha sonra da Doburçan’a yerleşirler. İstatistik veriler incelendiğinde 19’uncu yüzyılda bölgede 70 Türk ailesinin olduğu gözlenmektedir. 1913 yılında Doburçan’da 820 kişi, 1981 yılında ise 2556 kişinin yaşadığı kayıtlara geçmiştir. Doburçan’da bugün 400 ‘e yakın kişilik 70 Türk ailesi yaşamaktadır.
P.S. Görüntülü olarak da hazırlanmış olan bu haber, Kosova Başbakanlığı Azınlık Medya Komisyonu tarafından desteklenen Kosovaport’un, “ Kosova’da Türkçe eğitim ve kültür” konulu proje çerçvesinde hazırlanmıştır.
